‘‘Nhất Bi, Nhì Vang, Tam Thàng, tứ Động”, là một trong bốn mường lớn của tỉnh Hòa Bình, Mường Thàng xưa, nay là vùng đất thuộc huyện Cao Phong, là vùng đất có lịch sử lâu đời, là mảnh đất có nhiều danh thắng đẹp chứa đựng nhiều huyền tích, huyền thoại, nhiều ngọn núi, nhiều địa danh đã từng đi vào lịch sử, vào các trang thơ, áng văn truyền đời. Dưới đây là một số điểm động đẹp của huyện Cao Phong.
1. Hoa sơn thạch động
Trong những hang động đẹp, nổi tiếng ở Núi Đầu Rồng phải nói đến Hoa Sơn Thạch động. Đây là một trong những hang động khô, dài và đẹp nhất trong quần thể, đến với di tích du khách sẽ bị choáng ngợp bởi cả rừng hoa thạch nhũ đua nhau khoe sắc. Động ăn sâu vào lòng núi khoảng hơn 300m, gồm 2 tầng, được chia thành 5 cung chính.

Một góc của Hoa Sơn thạch động
Đến với Hoa sơn thạch động du khách như lạc vào những vườn hoa đá, những bông hoa trắng tinh mọc trên cột đá, tưng bừng sắc màu. Nào là hoa Bông Trăng, hoa Lộc Vừng kết chùm lung linh...và còn rất nhiều hoa để mỗi du khách thưởng thức, suy luận và tưởng tượng, cả hang động như rừng thạch nhũ thi nhau khoe sắc có chùm trắng tựa hoa phong lan, có chùm mạnh mẽ cứng cáp như gươm đao, có chùm thướt tha hiền dịu uốn mình bay bổng như những đám mây
2. Động không đáy
Điểm nổi bật của Động không đáy chính là phía trong lòng động có một giếng sâu hun hút, không ai có thể xác định được độ sâu của giếng. Động gồm có hai cung.

Động không đáy
Càng đi sâu vào trong, ta càng bị cuốn hút vào thế giới nhũ đá, đang sững sờ với cả núi vàng, núi bạc, ngẩng đầu lên, du khách thảng thốt bởi bức gấm hoa hay áo long bào của một vị hoàng tử nào đó mải lãng du vãn cảnh mà để quên lại nơi đây. Tiến sâu thêm ta ngỡ ngàng với nhiều nhũ đá xen kẽ lẫn nhau, khối thì cứng cáp như gươm đao, khối thì thướt tha hiền dịu như những áng mây, khối thì e thẹn như trinh nữ đang tuổi dậy thì. Các cột nhũ, khối nhũ được liên kết với nhau tạo thành một thế giới sống động mang đủ các hình hài của vạn vật và thay đổi theo trí tưởng tượng của mỗi du khách
3. Nhãn Long Sơn động

Một góc bên trong Nhãn long sơn động
Nằm ở độ cao 40m so với chân núi, men theo một triền đồi dốc du khách ghé thăm Nhãn Long Sơn động (mắt Rồng). Lách qua những khe hẹp ta đến phía trong động, du khách sẽ thật sự ngỡ ngàng bởi trước mặt là những thạch nhũ rỗng phía trong, các thạch nhũ thanh mảnh, mềm mại buông xuống như tấm màn gió, gõ vào các dải mỏng rỗng ấy, tùy theo cách gõ mà vang lên như tiếng chiêng, tiếng cồng và nếu khoát tay ngang, lại vang lên như tiếng đàn tơ rưng. Hình như đá đã chờ đợi bao lâu để được lên tiếng chào đón con người, tiếng của đá thân quen gần gũi, cứ ngân lên ngân mãi, rồi lặng vào giấc ngủ ngàn năm của đá. Càng du ngoạn vào trong không khí càng mát mẻ.
Nguyễn Ly - P.QLVH