Sáng ngày 06 /11/2020, tại UBND xã Ngọc Lâu đã diễn ra buổi lễ trao bằng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh Đình Băng, xã Ngọc Lâu, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình. Tới dự buổi lễ, đại diện Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hòa Bình có đồng chí Lưu Huy Linh - Phó Giám đốc Sở, đại diện lãnh đạo các phòng ban chuyên môn thuộc sở, cùng lãnh đạo, viên chức Bảo tàng tỉnh Hòa Bình; đại diện huyện Lạc Sơn có đồng chí Bùi Văn Dương – UVBTV Huyện ủy, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện, các đồng chí lãnh đạo đại diện các phòng, ban chuyên môn của huyện Lạc Sơn; Đảng ủy, UBND xã Ngọc Lâu, cùng đông đảo bà con nhân dân trong vùng; phóng viên thuộc các cơ quan báo chí trên địa bàn tỉnh đã tới dự và đưa tin.

 

Lạc Sơn là vùng đất cổ, là một trong 4 vùng Mường lớn của tỉnh Hòa Bình: Bi, Vang, Thàng, Động; một trong những cái nôi của sử thi trường ca "Đẻ đất đẻ nước". Di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn huyện Lạc Sơn nói chung và Đình Băng nói riêng là nơi lưu giữ và phản ánh một phần lịch sử, văn hóa của tỉnh Hòa Bình, là nơi kết tinh các giá trị lịch sử, truyền thống của mảnh đất xứ Mường thông qua hệ thống di tích cùng với các di vật, cổ vật trong di tích.

Theo các cụ cao niên trong vùng truyền lại, đình Băng có từ lâu đời. Căn cứ vào các di vật, cổ vật hiện đang được lưu giữ tại di tích, thì đình Băng được khởi dựng muộn nhất có thể vào cuối thế kỷ thứ XVIII, kiến trúc theo kiểu nhà sàn của dân tộc Mường. Đình đầu tiên được xây dựng trên đồi Đình các đình hiện nay khoảng 2 km về phía Tây Nam. Các cụ cho biết, đình xưa dựng bằng bương, tre, mái lợp gianh, gồm 1 gian 2 chái, vách được thưng bằng nứa đan theo kiểu mắt cáo, sàn bằng bương đập dập, cột nhà chôn xuống đất. 

Ngôi đình tồn tại được một thời gian, thấy vị trí ngôi đình không được thuận lợi (không có nguồn nước, đường đi lại khó khăn) nên nhân dân đã cho di rời đình đến đỉnh đồi Chường Lương, cách ngôi đình cũ khoảng 1km về hướng Đông Bắc, cách đình hiện nay  khoảng 1km về hướng Tây Nam. Khu đất dựng đình rộng, bằng phẳng. Các cụ cho biết, gần ngôi đình có một vó (giếng) nước, vó chỉ có nước vào mùa mưa. Đình vẫn được dựng theo lối kiến trúc kiểu nhà sàn của người Mường.

Trong đình đặt bát hương thờ Đức Thánh Tản, Quốc Mẫu Hoàng Bà; các vị thần như Kem, Cai.

Ngôi đình sau một thời gian dài tồn tại cùng mưa nắng, cùng với những thăng trầm và biến động của lịch sử. Đặc biệt sau thời kỳ cải cách ruộng đất, năm 1959 đình đã bị dỡ bỏ hoàn toàn. Các hiện vật và đồ phục vụ lễ hội bị thất lạc và mối mọt nhiều. Hiện vật cổ của đình còn lại rất ít, hiện đang được lưu giữ tại di tích.

Để đáp ứng nhu cầu tâm linh của nhân dân trong vùng, năm 2009 nhân dân địa phương quyên góp tiền của, dựng lên ngôi nhà sàn nhỏ gồm 1 gian hai chái trên nền khu đất của đình xưa để làm nơi thờ phụng. Đến năm 2012, ngôi đình được dựng lại như ngày nay.

Đình Băng tồn tại cho đến ngày nay tự nó đã mang trên mình một chiều dài lịch sử nhất định. Các di vật cổ của đình như: Cỗ kiệu Tứ cống mang dấu ấn mỹ thuật thời Lê – Nguyễn; bát hương men trắng vẽ lam trang trí lưỡng long chầu nguyệt có niên đại thế kỷ 18-19, đã chứng minh rằng cách ngày nay hàng trăm năm di tích đã tồn tại trong xã hội Mường cổ khá rõ nét. Sự hiện diện của đình Băng đã góp thêm những dữ liệu về mối quan hệ có tính nguồn gốc của hai dân tộc Việt – Mường.

Nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị của di tích, giáo dục truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”  ngày 11 tháng 6 năm 2020, UBND tỉnh Hòa Bình ban hành Quyết định số 1294/QĐ-UBND về việc xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh Đình Băng, xã Ngọc Lâu, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình./.