Núi Cột Cờ mường Bi khởi nguồn được mang tên là Khụ Dọi, rồi Núi ông Tùng. Sau năm 1945, thấy ngọn núi sừng sững thẳng tắp như cột cờ Hà Nội nên nhân dân địa phương đã đặt tên là Núi Cột Cờ. Từ đó đến nay tên Núi Cột Cờ mường Bi đã trở thành tên gọi quen thuộc, tên gọi chính của núi.

Núi Cột cờ mường Bi

Ngọn núi này được thiên tạo bởi một thể khối núi đá vôi đứng độc lập uy nghi sừng sững giữa đất trời. Trong  lòng núi ẩn giấu nhiều giá trị. Giá trị thẩm mĩ được thể hiện ở dáng núi, sắc màu của hoa lá cỏ cây trên núi và ẩn giấu trong những hang động thắng cảnh như Hang Nước, hang Áng ca. Trong  lòng núi còn tìm thấy một hang động có vết tích người tiền sử Văn hóa Hòa Bình cư trú. Địa điểm khảo cổ này có niên đại vào khoảng từ 30 nghìn năm đến 11 nghìn năm cách ngày nay.

Vết tích vỏ ốc – thức ăn chủ yếu của người cổ văn hóa Hòa Bình

còn lại trong núi

 Núi Cột Cờ mường Bi là món quà độc đáo mà thiên nhiên đã ban tặng cho  mảnh đất Tân Lạc. Ngọn núi này không chỉ là ngọn núi đá bình thường như bao ngọn núi khác, mà nó đã được xuất hiện trong những truyền thuyết, trong những áng mo, trong những sáng tác văn thơ, nhạc họa về vùng đất Tân Lạc. Núi Cột Cờ mường Bi đã trở thành biểu tượng văn hóa tâm linh tín ngưỡng của người dân mường Bi từ bao đời nay.

Vết tích tầng đất cổ còn lại trên vách hang trong núi Cột cờ mường Bi

Chính nhờ những giá trị đó, nên ngày 1 tháng 12 năm 2017, núi Cột cờ mường Bi đã được xếp hạng là di tích danh thắng của tỉnh Hòa Bình.

Nhân kỷ niệm 60 năm thành lập và đón nhận huân chương Lao động hạng Nhì, ngày 12/12/2017, huyện Tân Lạc đã tổ chức Hội nghị giới thiệu tiềm năng, quảng bá du lịch, thu hút đầu tư, xúc tiến thương mại năm 2017 và đón nhận bằng xếp hạng di tích núi Cột cờ mường Bi.

Đồng chí Nguyễn Văn Chương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh trao Bằng công nhận di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh "Núi cột cờ Mường Bi” cho huyện Tân Lạc.

                                                                     Nguyễn Thị Thi